Prawo i Sprawiedliwość planuje zmienić ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego tak, aby ziemię rolną pochodzącą z państwowych zasobów mógł kupić wyłącznie rolnik indywidualny. Takiej możliwości nie będą miały spółdzielnie czy spółki, co umożliwiają obecne zapisy ustawy. Partia w uzasadnieniu do projektu nowelizacji pisze, że zmiany te „zmierzają do wzmocnienia ochrony ziemi rolniczej w Polsce przed spekulacyjnym wykupywaniem przez osoby krajowe i zagraniczne, niegwarantujące zgodnego z interesem społecznym wykorzystania nabytej ziemi na cele rolnicze”.

Za pół roku, dokładnie z dniem 1 maja 2016 roku kończy się okres ochronny na zakup polskiej ziemi przez cudzoziemców. Według polityków PiS istnieje duże niebezpieczeństwo, że po tym terminie może znacząco wzrosnąć zainteresowanie naszą ziemią ze strony nabywców z krajów Unii Europejskiej. W krajach tych ceny są wyraźnie wyższe, a dodatkowo w niektórych z nich istnieją silne bariery prawne uniemożliwiające nabycie ziemi rolnej przez cudzoziemców, ale także przez własnych obywateli, którzy nie są rolnikami.

W opinii PiS, nowelizacja ma zapobiec patologiom, które już mają miejsce, np. zakup ziemi rolnej poprzez podstawione osoby, tzw. „słupy”. Grunty rolne mają trafiać do osób zainteresowanych jej uprawą i produkcją żywności, a nie spekulantów lokujących w niej kapitał.

Projekt Prawa i Sprawiedliwości przewiduje, że nabywcami ziemi rolnej (co najmniej 1 ha) będą mogli być tylko rolnicy indywidualni, prowadzący lub planujący utworzyć gospodarstwa rodzinne. Nabycie ziemi musi wiązać się z zamiarem utworzenia bądź powiększenia gospodarstwa rodzinnego – do maksymalnie 300 ha. Rolnik będzie musiał prowadzić zakupione gospodarstwo przez 10 lat i nie będzie mógł w tym czasie go sprzedać lub wydzierżawić. Niedotrzymanie tych wymogów oznaczać będzie, że zakup ziemi zostanie unieważniony, chyba że sąd uzna przypadek losowy jako okoliczność umożliwiającą sprzedaż.

Według planowanej zmiany Agencja Nieruchomości Rolnych będzie mogła kontrolować obrót ziemią w Polsce poprzez wgląd do transakcji na zakup nieruchomości już o powierzchni 1 ha, a nie tak jak obecnie od 5 hektarów.

Źródło: PiS, Polskie Radio, PAP